Soorten donoren
Klinieken werken met B-donoren, dit zijn anonieme opspoorbare donoren. Donoren via een kliniek kun je niet ontmoeten en hun uiterlijk is onbekend. Op One Wish vind je alleen C-donoren. C-donoren zijn bekend voor de wensouder en andersom is de wensouder bekend voor donor.
Wat is het verschil tussen een donor en een co-ouder?
Bij donoren is er sprake van een beperkte rol op de achtergrond, zonder opvoedende rol. Hierin onderscheidt One Wish dan ook de donoren van de co-ouders. Bij co-ouderschap kiezen jullie samen voor ouderschap mét in kleine of grote mate gezamenlijke opvoeding. Een donor heeft geen vaderschapsrechten en –plichten; een juridisch vader (verwekker) juridisch gezien wel.
Hoe wordt je donor?
De kennismakingsfase met de wensmoeder of wenskoppel duurt meestal een aantal weken of maanden. Soms spreken leden al snel met elkaar af en maken snel stappen, anderen trekken er 1,5 jaar voor uit. Dit is aan jullie samen om af te stemmen. Het begint meestal door het sturen van berichten naar elkaar, daarna (video)bellen en/of (even) later spreek je persoonlijk met elkaar af. In de laatste fase stel je samen een donorcontract op, daarna start pas de inseminatie. Veruit de meeste mannen zijn donor omdat ze – vanwege altruïstische redenen – anderen willen helpen bij het realiseren van hun kinderwens.
Denk goed na over je rol als donor
Veel vrouwen hebben vanwege de biologische klok niet de tijd om jaren te wachten. Wanneer je verder in het kennismakingstraject af haakt dan kan een wensouder veel tijd (en vertrouwen) verliezen. ‘Be a gentleman’, wees eerlijk over o.a. je motivatie en hoeveel (donor)kinderen je hebt, kom je afspraken na en sta bewust stil bij je positie om anderen te helpen. Wellicht bouw je ondertussen een vriendschappelijke band op met de wensouder (of behoud je juist wat meer afstand). Ben je eenmaal donor geweest dan kijken de meeste donoren zeer waardevol, dankbaar en positief terug op dit traject. Jij hebt namelijk bijgedragen aan het realiseren aan één van de belangrijkste en grootste stappen in het leven van een ouder.
De wijze van bevruchting.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: bij inseminatie spreek je van een donor, en bij seks/geslachtsgemeenschap van een (juridisch) vader. Via de natuurlijke weg zaad ‘doneren’ bestaat niet! Het is belangrijk dat een (potentieel) donor en de wensmoeder zich dit realiseert. Het moet een donor dus niet om lust, sex, lichamelijke behoefte of aandacht te doen zijn. Wanneer je donor bent via One Wish doneer je in 98% van de gevallen je zaad in een potje aan de wensouder(s). In sommige gevallen is het nodig om via een kliniek te werken omdat er vruchtbaarheidsproblemen spelen en er medische hulp nodig is bij de bevruchting.
Wetgeving
De Nederlandse wet kijkt naar de wijze waarop een zwangerschap tot stand is gekomen. Dit betekent dat er een duidelijk onderscheid is tussen een ‘donor’ en een ‘verwekker’. Een ‘donor’ is een man die zijn zaad doneert, dus ter beschikking stelt aan een ontvanger. Dat het doel van de donatie is het doen ontstaan van een kindje, betekent nog niet dat de zaaddonor daarmee een ‘verwekker’ is geworden. Om een verwekker te zijn is het nodig dat een daad wordt verricht die de verwekking van het kind tot gevolg heeft. Met deze ‘daad’ wordt bedoeld de geslachtsgemeenschap welke een zwangerschap tot gevolg heeft.
Beide partijen moeten er bij One Wish van uitgaan dat bevruchting niet via de natuurlijke weg ontstaat. Wanneer de bevruchting is ontstaan via de natuurlijke weg/door sex dan kun je geen donorcontract meer opstellen met alle juridische gevolgen van dien. Een notaris zal je in dat geval niet helpen omdat de overeenkomst ongeldig is. Mannen: stuur niet op sex/bevruchting via de natuurlijke weg! Vrouwen: ga hier niet op in en meld dit!
Risico’s bij verwekking via de natuurlijke weg
One Wish wijst je erop dat er diverse gezondheidsrisico’s (o.a. overdracht mogelijke soa’s en erfelijke ziekten) en juridische risico’s spelen bij bevruchting via de natuurlijke weg. Een man die langs natuurlijke weg een kind verwekt loopt daarnaast het risico via een vaderschapsactie gerechtelijk als vader te worden aangewezen, met alle gevolgen van dien. Denk bijvoorbeeld aan een onderhoudsplicht voor het kind (alimentatie). Hij kan als verwekker ook als juridisch ouder worden aangemerkt. Er is dan geen plek meer voor een eventueel (toekomstig) partner van de wensmoeder als juridisch ouder.
Een donor of wensvader speelt geen directe rol bij het verwekkingsmoment. Deze constructie vergt dat duidelijk mondeling én schriftelijk tussen partijen wordt vastgelegd welke de rol de donor of wensvader heeft in het leven van het kind.
Lees meer over een donorcontract/ouderschapsplan bij juridische informatie.
Onderzoek & Testen
Het is aan te raden een onderzoek te doen naar de kwaliteit van het zaad. Dit kan via je huisarts. Daarnaast is het aan te raden een SOA test te doen.
Het overslaan van deze stappen kan resulteren in:
Advies AMC m.b.t. SOA’s
Het AMC raadt aan om bij zelfinseminatie de donor te vragen zich te laten screenen op Hepatitis B, Hepatitis C, Lues, Gonorroe, Chlamydia en HIV. Het kan voor komen dat de donor tussentijds onbeschermd seksueel contact heeft gehad. Ik dat geval adviseert het AMC te stoppen met zelfinseminatie, de donor zich te laten testen en pas door te gaan met zelfinseminatie als alle SOA-testen goed zijn.
De leeftijd van de donor
Mannen ouder dan 45 jaar lopen een groter risico op het krijgen van een kind met een chromosomale afwijking. Oudere mannen hebben bovendien vaker een slechtere zaadkwaliteit. Om deze redenen adviseren klinieken een jonge donor te zoeken, maar ze beseffen dat dit niet altijd tot de mogelijkheden behoort. De maximum leeftijd die One Wish hanteert voor een donor is 59 jaar oud.
Eisen van een kliniek
Sommige wensouders wensen dat de bevruchting via een kliniek tot stand komt. Dit verzoek kan ontstaan doordat de wensmoeder assistentie wenst bij de bevruchting of er kan een achterliggende medische reden spelen. Een kliniek eist echter vaak van de donor dat hij dan niet langer via andere wegen (zoals One Wish) mag doneren. De vereiste is meestal dat de donor alléén bij die ene kliniek actief mag zijn/blijven. Dit is een groot nadeel, informeer hier vooraf over bij de kliniek. Een ander nadeel is dat een kliniek nooit met ‘vers zaad’ insemineert. Dit doen ze o.a. om het medisch risico in te dekken, ze moeten zich houden aan regels. Het afnemen van alle SOA testen (vooral testen op HIV) duurt 6 maanden dus pas ná deze quarantine periode van 6 maanden kunnen ze gaan insemineren met het zaad dat 6 maanden geleden is gedoneerd. Dit geeft direct het volgende nadeel; wanneer de wensmoeder zich via een kliniek wil laten behandelen dan moet zij ná de intake fase tenminste 6 maanden wachten tot de eerst mogelijk zwangerschapspoging. Gedurende die 6 maanden moet de donor diverse keren doneren (bij de kliniek) om voldoende rietjes te hebben voor de inseminatierondes. Zijn zaad zal dus worden ingevroren en opgeslagen.
Nadelen van werken met ingevroren en ontdooid zaad
Een kliniek hanteert andere testwaarden dan een zaadtest via een huisarts (voor testen met ‘vers zaad’).
Het blijkt dat tijdens de intake/onderzoeksfase bij een donorkliniek zo’n 70-90% van alle mannen niet voldoet aan de strenge screeningseisen m.b.t. de donor én zijn zaadkwaliteit (dat ingevroren en ontdooit dient te worden). *Bron o.a.: Tomlinson et all, 2010. Dit betekent niet persé dat deze man minder vruchtbaar is. Dit betekent wel dat de inseminatie met deze man niet via de kliniek kan plaatsvinden. Eventueel biedt IVF dan nog wel een mogelijkheid.
Wanneer na een zaad test blijkt dat er voldoende ‘zwemmers’ zijn dan kan een bevruchting mogelijk met ‘vers zaad’ (niet ingevroren) tot zwangerschap leiden. Klinieken doen echter géén inseminatie behandeling met vers zaad. Hierdoor kun je ook met eigen donor niet terecht bij een kliniek als zijn zaad niet geschikt is voor invriezen en ontdooien, desalniettemin lukt dat met 10-30% van de eigen geworven donoren wel.
Zaad invriezen
Wanneer er logistieke problemen zijn die zelfinseminatie met vers donorzaad onmogelijk maken, dan bestaat er een mogelijkheid om het zaad (op eigen kosten) in te laten vriezen bij een kliniek/ziekenhuis. Denk bijvoorbeeld aan een donor die ver weg woont, een donor die veel/lang in het buitenland verblijft of invriezen om ervoor te zorgen dat er altijd voldoende rietjes zijn om in de toekomst een tweede kindje te verwekken.
Na vriezen en ontdooien neemt de kwaliteit van het zaad af. Als de kwaliteit van het zaad dusdanig afneemt dat er geen kans meer is op zwangerschap, dan wordt geadviseerd met vers zaad zelfinseminatie te gaan verrichten.
Zelf inseminatie “ZI” of “ZIE” (zelfinseminatie eigen semen)
Bij zelfinseminatie doneert de donor in een potje zijn zaad. De wensmoeder (of haar partner) insemineert het sperma met een spuitje en/of dun slangetje in de vagina of baarmoeder(hals). Bij zelfinseminatie gebruik je over het algemeen vers zaad van de donor of wensvader.
De kans op een zwangerschap is het grootst als de inseminatie vlak voor de eisprong plaatsvindt, het is dus belangrijk om de cyclus van de vrouw goed te volgen, hiervoor bestaan diverse apps en websites. De kansen worden groter wanneer je er meerdere bevruchtingspogingen zijn rondom de eisprong.
De kans dat bevruchting met ingevroren zaad lukt, is per inseminatie ongeveer 10 tot 15%. Na twaalf behandelingen is 60 tot 70% van de wensmoeders zwanger. Inseminatie met ‘vers zaad’ geeft over het algemeen een hogere kans op een zwangerschap, namelijk gemiddeld 25% per inseminatie (wanneer er geen vruchtbaarheidsproblemen spelen). Ook speelt de leeftijd van zowel de wensmoeder als de donor hierbij een rol.
Advies One Wish
In het belang van zowel de wensmoeder, donor en het kind stimuleert One Wish alléén/vooral het werken met C-donoren of co-ouderschap. Dit omdat wij vinden dat ieder kind vanaf iedere gewenste (en passende) leeftijd de keuzevrijheid moet hebben zijn of haar biologisch ouder te kunnen leren kennen en eventueel ontmoeten. Dit betekent dat de wensouders en donoren kennis behoren te geven aan het kind over zijn of haar afstamming, bij voorkeur zo vroeg mogelijk en zeker vóór de pubertijd. Daarbij wel onderstaande kanttekening over je biologische klok en garanties.
Je biologische klok en garanties
Als je een donor zoekt via One Wish geeft dat geen enkele garantie dat je iemand vindt en dat de donor je kan helpen zwanger te worden. Ben je er van bewust dat er een mogelijkheid bestaat dat een donor verderop in het kennismakingstraject of zelfs ná enkele donaties alsnog afhaakt (of vele pogingen geen zwangerschap opleveren). Inmiddels zijn er honderden babies geboren via matches op One Wish – anderzijds zijn er ook wensmoeders die geen match hebben gevonden. Sommige wensmoeders schrijven zich daarom tegelijkertijd ook in voor een wachtlijst van een kliniek zonder donor keuze (een anonieme opspoorbare B donor). Ook via een kliniek heb je geen garanties. Je hebt echter wel een zeer grote kans dat – nadat de wachttijd is verstreken – de kliniek over gaat tot inseminatie pogingen met getest zaad.
Navigeer naar ‘Juridische informatie’ om meer te lezen over wetgeving en de nut- en noodzaak van een donorovereenkomst.
Let op: One Wish biedt geen mogelijkheid voor het aanbieden als- en zoeken naar een draagmoeder of eiceldonor. Bovenstaande info richt zich vooral op bekende (niet-anonieme) zaaddonoren.
→ Juridische informatie
→ Co-ouderschap
→ Succesverhalen van wensouders en donoren
This function has been disabled for One Wish | Waar wensouders elkaar ontmoeten